Veče posvećeno 800 godina autokefalnosti SPC – izložba i tribina

Festival hrišćanske kulture u Zaječaru nastavlja se večeras u Narodnom muzeju otvaranjem izložbe portreta prvojerarha srpskih povodom osam vekova samostalnosti Srpske pravoslavne crkve “Kormilari crkve i svedoci vekova”, autora Gorana Janićijevića i Miodraga Milutinovića.

Početak je u 19 sati.

Pola sata nakon toga, u porti Saborne crkve uslediće tribina. O “800 godina autokefalnosti SPC” govoriće prof. Vladislav Puzović; “Okolnosti i uloga Sv. Nikodima Tismanskog u misiji kneza Lazara izmirenja srpske sa carigradskom Patrijaršijom” naziv je predavanja Gorana Janičijevića, dok je tema monaha Ignatija (Markovića) “Istorijski značaj i uloga episkopa timočkog Emilijana i pregovori sa Vaseljenskom patrijaršijom 1920. godine”.

Inače, reč Arhiepiskop nastala je od grčke reči “arhi” (iznad; nad; gospostven) i egipatske “mandra” (stado). U Srbiji označava duhovnog vođu – starešinu važnijeg ili većeg broja manastira. Na sajtu “Bašta Balkana” objavljen je spisak svi srpskih arhiepiskopa, odnosno patrijarha.

  1. Sveti Sava 1219-1233, 1235.
  2. Sv. Arsenije I Sremac 1233-1263, 1266.
  3. Sveti Sava II 1263-1271.
  4. Danilo I 1271-1272.
  5. Sv. Joanikije I 1272-1276, 1279.
  6. Sv. Jevstatije I 1279-1286.
  7. Jakov 1286-1292.
  8. Jevstatije II 1292-1309.
  9. Sveti Sava III 1309-1316.
  10. Sveti Nikodim 1317-1324.
  11. Sveti Danilo II 1324-1337.

SVI SRPSКI PATRIJARSI

Upotreba ove titule počinje negde od Četvrtog Vaseljenskog sabora (451) i nastala je od grčke reči “patri“ (otac) i “arhi“ (gospostven; vlast). To je titula poglavara pomesnih autokefalnih crkava.

  1. Sv. Joanikije II 1338-1346, 1354.
  2. Sveti Sava IV 1354-1375.
  3. Sveti Jefrem 1373-1379 , 1389-1392,1397
  4. Sveti Spiridon 1379-1389.
  5. Danilo III 1392-1398.
  6. Sava V 1398-1406.
  7. Danilo IV 1406.
  8. Кirilo 1407-1419.
  9. Nikon 1420-1435
  10. Teofan 1446.
  11. Nikodim II 1446-1453.
  12. Arsenije II 1453-1463.

Posle pada Srbije pod Tursku 1459. nastalo je u crkvi neredovno stanje i Patrijaraški presto – nije uredno popunjavan. U spisima se 1524 g. spominje episkop Marko koji se ..”pridžava prestola Svetog Save”. Tek je leta Gospodnjeg 1557 godine uspostavljeno redovno stanje u Patrijaršiji.

  1. Makarije Sokolović 1557-1571, 1574.
  2. Antonije Sokolović 1571-1575.
  3. Gerasim Sokolović 1575-1586
  4. Savatije Sokolović 1587.
  5. Nikanor ?
  6. Jerotej 1589-1591.
  7. Filip 1591-1592
  8. Jovan 1592-1614.
  9. Pajsije I Janjevac 1614-1648.
  10. Sveti Gavrilo Rajić 1648-1655,1659.
  11. Maksim Skopljanac 1655-1674,1680.
  12. Arsenije III Crnojević 1674-1690 , 1706.
  13. Кalinik I 1691-1710.
  14. Atanasije I 1711-1712.
  15. Mojsije Rajović 1712-1726.
  16. Arsenije IV Jovanović-Šakabenda 1725-1737.
  17. Joanikije III Кaradža-Grk 1739-1746.
  18. Atanasije II Gavrilović 1747-1752.
  19. Gavrilo II Sarajevac 1752.
  20. Gavrilo III 1752.
  21. Vikentije Stefanović –
  22. Pajsije II Grk –
  23. Gavrilo IV Grk –
  24. Кirilo II 1758-1763.
  25. Vasilije Jovanović-Brkić 1763-1765, 1772.
  26. Кalinik II Grk 1765-1766.

Fermanom sultana Mustafe III ukinuta je 1766 godine srbska Pećka patrijaršija i potčinjena Carigradskoj. Srbska patrijaršija je ponovo uspostavljena 1920 godine sa sedištem u Beogradu.

  1. Dimitrije Pavlović 1920-1930.
  2. Varnava Rosić 1930-1937.
  3. Gavrilo Dožić 1938-1950.
  4. Vikentije Prodanov 1950-1958.
  5. German Ćorić 1958-1990, 1991.
  6. Pavle Stojčević 1990-2009.
  7. Irinej Gavrilović 2010-

Možda vam se svidi i ...