Kao jedan od čuvara prošlosti i kulture sećanja na tlu istočne Srbije, Istorijski arhiv „Timočka krajina“ Zaječar nastavio je i proširio svoj rad na očuvanju uspomene na generala Nikolu Colovića, zaječarskog vojskovođu iz vremena oslobodilačkih ratova. Nakon objavljivanja rukopisa generala Colovića 2016. godine pod naslovom „Sa bojnih polja 1912–1918“, Arhiv u Zaječaru je predstavio javnosti publikaciju „Ratni dnevnik Nikole Colovića (završne ratne operacije 1918)“, priređivača Agima Januzija, arhivskog savetnika zaječarskog Arhiva i Velibora Todorova, direktora ustanove.
Predstavljanjem druge publikacije posvećene vojskovođi iz Zaječara zaokružen je poduhvat publikovanja arhivske građe iz ličnog fonda generala Nikole Colovića. Predstavljanje knjige praćeno je premijernom projekcijom dokumentarnog filma „General Colović – vojskovođa sa Timoka“, snimljenog na osnovu arhivske građe predstavljene pomenutim dvema publikacijama.
Prvi dokumentarni film o generalu Coloviću realizovan je u produkciji „Studio 101“ – Radio „Tempo“, autor filma je Rade Stojčić, novinar Radio-televizije Zaječar u penziji, dok je Istorijski arhiv u Zaječaru partner u realizaciji projekta . Film je realizovan zahvaljujući sufinansiranju Ministarstva kulture i informisanja Republike Srbije.
Na početku predstavljanja „Ratnog dnevnika Nikole Colovića“, posetiocima Arhiva se obratio Velibor Todorov, direktor ustanove i jedan od priređivača. Direktor je istakao da je Arhiv novom publikacijom nastavio delatnost objavljivanja svoje arhivske građe o ličnostima značajnim za lokalnu i nacionalnu istoriju. Na taj način je formirana svojevrsna edicija posvećena Aleksi Aci Stanojeviću, Đorđu Genčiću, Nikoli Pašiću, Marinku Stanojeviću i proti Milanu Rašiću. Direktor je takođe istakao da snimanje prvog dokumentarnog filma o Nikoli Coloviću predstavlja napredak u približavanju biografija istaknutih predaka lokalnoj i široj zajednici. Kao jedan od priređivača, Agim Januzi je naveo da Colovićev „Ratni dnevnik“ svedoči o periodu od 27. avgusta do 10. novembra 1918. godine, donoseći podatke o kretanju, borbama, gubicima u ljudstvu i ratnom materijalu Prve konjičke brigade, kojom je komandovao Nikola Colović. Dnevnik takođe donosi podatke o gubicima neprijateljskih vojski u navedenom periodu i može se reći da obiluje detaljima u svim vestima koje donosi. Prvi deo dnevnika svedoči o borbama srpske i bugarske vojske, a drugi o okršajima srpskih sa austrougarskim i nemačkim armijama.
Rade Stojčić, autor filma o Nikoli Coloviću, izrazio je zahvalnost „Studiju 101“, Arhivu u Zaječaru i svim pojedincima koji su pružili pomoć prilikom snimanja filma. Autor je film posvetio svim srpskim žrtvama u Prvom svetskom ratu.
Bora Dimitrijević, koscenarista i stručni konsultant na filmu, izneo je ocenu da je zaječarski Arhiv dosadašnjim radom na rasvetljavanju lika i dela Nikole Colovića odužio svoj dug prema generalu, koji decenijama čeka na zasluženo priznanje zajednice.
Nakon predstavljanja knjige, posetioci Arhiva uživali su u premijernoj projekciji dokumentarnog filma „General Colović – vojskovođa sa Timoka“.
preuzeto: Radio Magnum
